Günümüzde sağlıklı yaşamın kilit taşları arasında parlayan probiyotikler, canlı bakteri ve mayaların sağladığı müthiş faydalarla dolu bir dünya sunuyor. Bakteri ve maya denildiğinde aklımıza genellikle hastalık getirse de, unutulmamalıdır ki zararlı bakterilerin yanı sıra insan sağlığı için hayati öneme sahip yararlı bakteriler de var. Günümüzde sağlıklı yaşamın anahtarlarından biri olarak öne çıkan probiyotikler, vücut sistemlerimizin harmonik bir denge içinde çalışmasına destek olan önemli bir oyuncu haline gelmiştir. Bu yararlı bakteri ve mayalar, özellikle mide-bağırsak florasındaki doğal dengeyi koruyarak, sindirim sistemimizin sağlığını optimize etmeye yardımcı olur. Aynı zamanda gıdalarla alınan vitamin ve minerallerin emilimini artırarak, sindirim sürecini kolaylaştırırlar. Probiyotik kapsül olarak satışa sunulan probiyotikler, bunların yanı sıra doğal sirke, kefir, turşu, yoğurt gibi fermente besinlerin içinde de bulunabilmektedir. Probiyotikleri günlük yaşamımıza entegre etmek, iç sağlığımızı desteklemenin ve dengeli bir yaşam sürmenin önemli bir adımı olabilir.
Bağırsak Floramızın Zengin Dünyası
Erişkin bir insanın bağırsaklarında yaklaşık 100 trilyon (700 gr) kadar faydalı bakteri ve mantar bulunmaktadır. Bu etkileyici rakam, insan hücre sayısının tam 10 katı kadardır. Bu çok çeşitli bakteri ve mantarlar, normal bağırsak florasını oluşturarak, 400-500 m2 büyüklüğündeki bağırsak yüzeyini koruyucu bir tabaka halinde kaplarlar.
Ancak, modern yaşam tarzımız ve beslenme alışkanlıklarımız bu doğal dengeyi tehdit edebilir. Yüksek karbonhidrat içeren ve rafine gıdalarla beslenmek, aşırı antibiyotik kullanımı, hatta sezaryen doğum gibi faktörler, bağırsak florasının bozulmasına neden olabilir. Bu noktada probiyotikler devreye girer ve bu dengeyi yeniden sağlama konusunda bize yardımcı olur.
Probiyotiklerin düzenli kullanımı, bağırsak sağlığını desteklemenin yanı sıra genel sağlığımıza bir dizi fayda sağlar. Doğru probiyotikleri seçmek, özellikle çeşitli bakteri türlerini içeren bir takviye kullanmak, bağırsak florasının zenginliğini artırabilir ve sindirim sistemimizi güçlendirebilir.
Unutmayın, sağlıklı bir bağırsak, genel sağlığımızın temelini oluşturur. Probiyotikleri günlük yaşamımıza entegre etmek, bu minik mucizelerin sağladığı avantajlardan tam anlamıyla yararlanmamıza olanak tanır. Sağlıklı bir gelecek için bağırsaklarınıza iyi bakın!
Modern Hayatın Zorluklarına Karşı Probiyotikler
Erişkin bir insanın bağırsaklarında inanılmaz bir miktar faydalı bakteri ve mantar bulunur. Bu mikroorganizmalar, normal bağırsak florasını oluşturarak, bağırsak sümüksü zarını koruyucu bir tabaka halinde kaplarlar. Bu koruma sayesinde, sindirim süreci daha etkili bir şekilde gerçekleşir ve vücut, gıdalardan alınan vitamin ve mineralleri daha iyi emebilir.
Ancak, modern yaşam tarzımız ve beslenme alışkanlıklarımız, bu doğal dengeyi tehdit edebilir. Yüksek karbonhidrat içeren ve rafine gıdalarla beslenmek, fazla antibiyotik kullanımı, hatta sezaryen doğum gibi faktörler, bağırsak florasının bozulmasına neden olabilir. İşte bu noktada probiyotikler, içsel dengeyi sağlama misyonunda öne çıkarlar.
Probiyotiklerin düzenli kullanımı, bağırsak sağlığını destekleme konusunda önemli bir adım olabilir. Sindirim sisteminin düzenli çalışmasına katkıda bulunmanın yanı sıra, bağışıklık sistemini güçlendirerek genel sağlığımızı desteklerler.
Yani probiyotikler iç sağlığımızın kilit taşlarından biridir. Bu yararlı mikroorganizmaların sağladığı faydaları anlamak ve düzenli olarak tüketmek, sağlıklı bir yaşamın temelini oluşturmanın önemli bir adımıdır.
Kapsül Gıda Takviyelerinden Turşuya Probiyotik Formları
Probiyotikler, pek çok formda karşımıza çıkabilir. Fermente besinler, özellikle doğal sirke, kefir, turşu ve yoğurt gibi probiyotik bakterilerle zenginleştirilmiş besinler, sağlıklı bir bağırsak florasının oluşmasına yardımcı olabilir. Kapsül olarak satışa sunulan takviye probiyotikler, bağışıklık ve sindirim sistemlerimize destek olmanın yanı sıra günlük yaşantımızda pratik bir çözüm sunar. Burada dikkat edilmesi gereken kısım probiyotik gıda takviyelerini enterik kapsül şeklinde sunan çözümleri tercih etmektir.
Nedir Bu Enterik Kapsül?
Enterik kapsül probiyotiğin benzersiz özelliği, içerdiği yararlı mikroorganizmaların etkisini muhafaza etme konusundaki üstün yeteneğidir. Enterik kapsül, adeta bir koruyucu kalkan gibi, mide asidinin yıkıcı etkilerinden korunarak bağırsaklara güvenli bir şekilde ulaşır. Geleneksel kapsüller veya toz formdaki probiyotik destekler bağırsağa gidene kadar midede mide asidi ile temas ettiğinde, içerdikleri mikroorganizmalarda bir kayıp meydana gelebilir. Ancak enterik kapsülün benzersiz tasarımı, bu kaybı minimuma indirir ve taahhüt edilen mikroorganizma sayısının bağırsaklara eksiksiz bir şekilde iletilmesini sağlar.
Bağırsak sağlığının desteklenmesinde, bu özellik oldukça kritiktir çünkü bağırsak florasındaki dengeyi kurabilmek için belirli bir miktar yararlı bakteriye ihtiyaç vardır. Enterik kapsül probiyotik, mide asidinden etkilenmeden bağırsaklara ulaştığı için, bu dengeyi kurma sürecine en etkili şekilde katkıda bulunur. Bu sayede, kullanıcılar tarafından alınan probiyotik desteği, etikette belirtilen miktarın tamamının bağırsaklara ulaştığından emin olabilirler. Bu özel tasarım, probiyotik takviyelerinin güvenilir ve etkili bir şekilde çalışmasını sağlayarak, bağırsak sağlığını destekleme konusunda önemli bir adımı temsil eder.
Probiyotiklerin Faydaları
Probiyotiklerin sağlığa sunduğu birçok fayda, vücut sistemlerimizi destekleyerek, bağırsak dengesini koruma misyonunda ön planda bulunmaktadır. Probiyotikler, sindirim sistemindeki yararlı ve zararlı bakteriler arasındaki dengenin sağlanmasına yardımcı olarak sindirim sürecini optimize eder. Bu denge, sindirim sistemi üzerinde olumlu bir etki yaratır ve gıdaların daha etkili bir şekilde işlenmesine katkıda bulunur.
Probiyotiklerin bir diğer önemli faydası ishalin tedavisine destek sağlamasıdır. Antibiyotik kullanımına bağlı veya bağımsız olarak ortaya çıkan ishal problemlerini hafifletmeye yardımcı olabilirler. Bu özellik, sindirim sistemi üzerindeki olumsuz etkileri azaltarak, vücudun doğal dengesini koruma yolunda önemli bir rol oynar.
Zihinsel sağlık konusunda da probiyotiklerin etkileri dikkat çekicidir. Anksiyete, depresyon, otizm ve OKB gibi zihinsel sağlık sorunlarına olumlu etkiler sağlayabilirler. Bağırsak ve beyin arasındaki bağlantıyı güçlendirerek, bu mikroorganizmaların zihinsel sağlık üzerindeki olumlu etkileri giderek daha fazla araştırma konusu haline gelmektedir.
Alerji ve egzama gibi deri sorunlarıyla mücadelede de probiyotiklerin rolü önemlidir. Bazı alerji ve egzama türlerinin şiddetini azaltabilen probiyotikler, deri sağlığını destekleyerek kişinin yaşam kalitesini artırabilirler.
Sindirim bozukluklarına karşı da probiyotiklerin olumlu etkileri bulunmaktadır. Bu mikroorganizmalar, sindirim sisteminin düzenli çalışmasına katkıda bulunarak, mide rahatsızlıklarının ve diğer sindirim problemlerinin belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilirler.
Ayrıca probiyotiklerin bağışıklık sistemini güçlendirmeye yönelik etkileri de göz ardı edilemez. Bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını destekleyen probiyotikler, vücudu çeşitli enfeksiyonlara karşı daha dayanıklı hale getirir.
Kilo verme sürecine olan katkıları da probiyotiklerin önemli avantajları arasındadır. Metabolizmanın düzenlenmesine yardımcı olarak kilo kontrolünü destekleyebilirler.
Hastanın steril kalması gereken özel durumlar (kemik iliği kanseri ileri seviye, yoğun bakım hastaları vb.) hariç herkes tarafından kullanılabilir.
Probiyotikler Ne Zaman Kullanılır?
Probiyotiklerin besinleri prebiyotiklerdir. İçeriğinde prebiyotik bileşen bulunan probiyotik kapsüller besin ile alınmak zorunda değildir, probiyotiklerin beslenecekleri prebiyotikler zaten kapsül içerisinde yer almaktadır. Kullanım zamanına ilişkin ise birçok farklı yaklaşım mevcuttur. Akşam yatmadan önce ya da sabah kullanılabilir. Probiyotik kullanımı ile bağırsak hareketliliği hissedilebilir, bu sebeple akşam alınca bazı insanlarda gece uyanıp tuvalete gitme isteği olabilir. O kişilerin sabah kullanımını tavsiye edilir.
Bağırsakların bir probiyotik (mikroorganizma/ suş) çeşidi açısından doygunluğa ulaşması kişiden kişiye göre değişkenlik göstermekle birlikte tüketici geri dönüşlerine göre ortalama 3 aylık kullanımın doygunluk seviyesine getirdiği görülmüştür. Yani mikroorganizma kombinasyonu açısından birkaç çeşit suş içeren probiyotik desteği minimum üç aylık düzenli kullanım sonrası kişide etki gösterir. Sonrasında başka suşlar içeren bir probiyotik desteği kullanmak diğer suşlar açısından da bağırsakların doygunluğa ulaşmasına yardımcı olabilir. Bu sebeple belirli bir süre kullanım sonrası suş ailelerini değiştirmek bağırsak florasının çeşitliliğini artırmak açısından faydalı olabilir.
Başka bir dikkat edilmesi gereken konu ise probiyotik kullanmaya başladığınızda, bağırsaklarınız bir nevi “alışma sürecine” girebilir. Daha önce hiç probiyotik kullanmamışsanız, başlangıçta bu yeni dostlarınıza biraz adapte olmakta zorlanabilirsiniz. Bu duruma die off sendromu denilir.
Bağırsaklarınızda daha önce pek görmediği veya az miktarda bulunan probiyotik suşlarına aniden merhaba dediğinizde, bazen bağırsaklarınız bir tepki verir. Bu tepki, özellikle başlangıçta kabızlık şeklinde ortaya çıkabilir. Endişelenmeyin, bu birkaç gün içinde kendiliğinden düzelen bir durumdur.
Kabızlık hissi, aslında bağırsaklarınızın bir temizlik sürecine girdiğini gösterir. Bağırsak florasında yeni probiyotiklerin yerleşmesiyle birlikte, vücudunuz yeni düzene alışmaya çalışır. İlk etapta yaşanan bu adaptasyon süreci, genellikle kısa süreli bir durumdur ve düzenli probiyotik kullanmaya devam ettikçe ortadan kaybolur.
Unutmayın ki, bu süreç sağlıklı bir bağırsak florası için bir adımdır. İyilik haline geçişle birlikte, vücudunuz probiyotikleri benimseyecek ve bu başlangıç zorluklarından kurtulacaksınız. Yani, başlangıçtaki küçük sıkıntılar, içsel dengeyi sağlama yolundaki heyecan verici bir başlangıcın parçasıdır!
UYARI: Probiyotik suş ailesi oldukça geniştir ve belirtilen faydalar için belirli kombinasyonların daha etkili olabileceği çalışmalarda görüşmüştür. Probiyotiklerin bilinçsizce kullanılması, bağırsak florasını bozarak sağlığınıza zarar verebilir. Probiyotik takviyeleri kullanmayı düşünüyorsanız, en uygun seçenek için bir doktora danışmanız önemlidir. Bu sayfada yazılanlar sadece bilgilendirme amaçlıdır ve herhangi bir tıbbi tavsiye içermemektedir.
Sorularınız için whatsapp hattımız: +905325523737
KAYNAKÇA
1) Belkaid, Y., & Hand, T. (2014). Role of the Microbiota in Immunity and Inflammation. Cell, 157(1), 121–141. https://doi.org/10.1016/j.cell.2014.03.011
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4056765/
2) Hemarajata, P., & Versalovic, J. (2013). Effects of probiotics on gut microbiota: mechanisms of intestinal immunomodulation and neuromodulation. Therapeutic Advances in Gastroenterology, 6(1), 39–51. https://doi.org/10.1177/1756283X12459294
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3539293/
3) Mattila-Sandholm, T., Myllärinen, P., Crittenden, R., & Mogensen, G. (2002). Technological challenges for future Probiotic foods. International Dairy Journal, 12(2), 173-182. https://doi.org/10.1016/S0958-6946(01)00099-1
4) Liu, R. T., Walsh, R. F. L., & Sheehan, A. E. (2019). Prebiotics and probiotics for depression and anxiety: A systematic review and meta-analysis of controlled clinical trials. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 102, 13-23. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2019.03.023
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6584030/
5) Ansari, F., Pourjafar, H., Tabrizi, A., & Homayouni, A. (2020). The Effects of Probiotics and Prebiotics on Mental Disorders: A Review on Depression, Anxiety, Alzheimer, and Autism Spectrum Disorders. Current Pharmaceutical Biotechnology, 21(7), 555-565. https://doi.org/10.2174/1389201021666200107113812
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31914909/
6) King, C. K., Glass, R., Bresee, J. S., & Duggan, C. (2003). Managing acute gastroenteritis among children: oral rehydration, maintenance, and nutritional therapy. MMWR Recommendations and Reports, 52(RR-16), 1-16.
https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/rr5216a1.htm
7) Maldonado Galdeano, C., Cazorla, S. I., Lemme Dumit, J. M., Vélez, E., & Perdigón, G. (2019). Beneficial Effects of Probiotic Consumption on the Immune System. Annals of Nutrition and Metabolism, 74(2), 115-124. https://doi.org/10.1159/000496426
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30673668/
8) Steenbergen, L., Sellaro, R., van Hemert, S., Bosch, J. A., & Colzato, L. S. (2015). A randomized controlled trial to test the effect of multispecies probiotics on cognitive reactivity to sad mood. Brain, Behavior, and Immunity, 48, 258-264. https://doi.org/10.1016/j.bbi.2015.04.003
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25862297/
9) Wang, H., Lee, I. S., Braun, C., & Enck, P. (2016). Effect of Probiotics on Central Nervous System Functions in Animals and Humans: A Systematic Review. Journal of Neurogastroenterology and Motility, 22(4), 589-605. https://doi.org/10.5056/jnm16018
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27413138/
10) Mohammadi, A. A., Jazayeri, S., Khosravi-Darani, K., Solati, Z., Mohammadpour, N., Asemi, Z., … Eghtesadi, S. (2016). The effects of probiotics on mental health and hypothalamic-pituitary-adrenal axis: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial in petrochemical workers. Nutritional Neuroscience, 19(9), 387-395. https://doi.org/10.1179/1476830515Y.0000000023
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25879690/
11) Kota, R. K., Ambati, R. R., Y V V, A. K., Srirama, K., & Reddy, P. N. (2018). Recent Advances in Probiotics as Live Biotherapeutics Against Gastrointestinal Diseases. Current Pharmaceutical Design, 24(27), 3162-3171. https://doi.org/10.2174/1381612824666180717105128
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30014799/
12) Rautava, S., Kainonen, E., Salminen, S., & Isolauri, E. (2012). Maternal probiotic supplementation during pregnancy and breast-feeding reduces the risk of eczema in the infant. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 130(6), 1355-1360. https://doi.org/10.1016/j.jaci.2012.09.003
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23083673/
13) Dale, H. F., Rasmussen, S. H., Asiller, Ö. Ö., & Lied, G. A. (2019). Probiotics in Irritable Bowel Syndrome: An Up-to-Date Systematic Review. Nutrients, 11(9), 2048. https://doi.org/10.3390/nu11092048
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31480656/
14) González de Llano, D., Moreno-Arribas, M. V., & Bartolomé, B. (2020). Cranberry Polyphenols and Prevention against Urinary Tract Infections: Relevant Considerations. Molecules, 25(15), 3523. https://doi.org/10.3390/molecules25153523
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32752183/
15) Álvarez-Arraño, V., & Martín-Peláez, S. (2021). Effects of Probiotics and Synbiotics on Weight Loss in Subjects with Overweight or Obesity: A Systematic Review. Nutrients, 13(10), 3627. https://doi.org/10.3390/nu13103627
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34684633/
16) Ogawa, A., Kobayashi, T., Sakai, F., Kadooka, Y., & Kawasaki, Y. (2015). Lactobacillus gasseri SBT2055 suppresses fatty acid release through enlargement of fat emulsion size in vitro and promotes fecal fat excretion in healthy Japanese subjects. Lipids in Health and Disease, 14(20), 1-9. https://doi.org/10.1186/s12944-015-0019-0
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25884980/
17) Roman, P., Abalo, R., Marco, E. M., & Cardona, D. (2018). Probiotics in digestive, emotional, and pain-related disorders. Behavioral Pharmacology, 29(2 and 3-Special Issue), 103-119. https://doi.org/10.1097/FBP.0000000000000385
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29521671/
18) Weersma, R. K., Zhernakova, A., & Fu, J. (2020). Interaction between drugs and the gut microbiome. Gut, 69(8), 1510-1519. https://doi.org/10.1136/gutjnl-2019-320204
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32409589/
19) Guo, Q., Goldenberg, J. Z., Humphrey, C., El Dib, R., & Johnston, B. C. (2019). Probiotics for the prevention of pediatric antibiotic-associated diarrhea. Cochrane Database of Systematic Reviews, 4(4), CD004827. https://doi.org/10.1002/14651858.CD004827.pub5
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31039287/
20) Yang, B., Lu, P., Li, M.-X., Cai, X.-L., Xiong, W.-Y., Hou, H.-J., & Ha, X.-Q. (2019). A meta-analysis of the effects of probiotics and synbiotics in children with acute diarrhea. Medicine (Baltimore), 98(37), e16618. https://doi.org/10.1097/MD.0000000000016618
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31517810/
21) Steenbergen, L., Sellaro, R., van Hemert, S., Bosch, J. A., & Colzato, L. S. (2015). A randomized controlled trial to test the effect of multispecies probiotics on cognitive reactivity to sad mood. Brain, Behavior, and Immunity, 48, 258-264. https://doi.org/10.1016/j.bbi.2015.04.003
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25862297/
22) Xiao, L., Ding, G., Ding, Y., Deng, C., Ze, X., Chen, L., Zhang, Y., Song, L., Yan, H., Liu, F., & Ben, X. (2017). Effect of probiotics on digestibility and immunity in infants: A study protocol for a randomized controlled trial. Medicine (Baltimore), 96(14), e5953. https://doi.org/10.1097/MD.0000000000005953
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28383398/
23) Dimidi, E., Christodoulides, S., Scott, S. M., & Whelan, K. (2017). Mechanisms of Action of Probiotics and the Gastrointestinal Microbiota on Gut Motility and Constipation. Adv Nutr, 8(3), 484-494. https://doi.org/10.3945/an.116.014407
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28507013/
24) Bermudez-Brito, M., Plaza-Díaz, J., Muñoz-Quezada, S., Gómez-Llorente, C., & Gil, A. (2012). Probiotic mechanisms of action. Ann Nutr Metab, 61(2), 160-174. https://doi.org/10.1159/000342079
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23037511/
25) Borchers, A. T., Selmi, C., Meyers, F. J., Keen, C. L., & Gershwin, M. E. (2009). Probiotics and immunity. J Gastroenterol, 44, 26-46. https://doi.org/10.1007/s00535-008-2296-0 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19159071/ 26) La Fata, G., Weber, P., & Mohajeri, M. H. (2018). Probiotics and the Gut Immune System: Indirect Regulation. Probiotics Antimicrob Proteins, 10(1), 11-21. https://doi.org/10.1007/s12602-017-9322-6
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28861741/
27) Cortes-Perez, N. G., de Moreno de LeBlanc, A., Gomez-Gutierrez, J. G., LeBlanc, J. G., & Bermúdez-Humarán, L. G. (2021). Probiotics and Trained Immunity. Biomolecules, 11(10), 1402. https://doi.org/10.3390/biom11101402
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8533468/
28) Butel, M. J. (2014). Probiotics, gut microbiota and health. Med Mal Infect, 44(1), 1-8. https://doi.org/10.1016/j.medmal.2013.10.002
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24290962/